Urządzanie terrarium, podobnie jak akwarium, to proces, na który składa się wiele elementów. W przypadku każdego z nich terrarysta musi podjąć jak najlepszą decyzję, by element pasował do reszty wyposażenia, a także do gatunku i potrzeb zwierzęcia, które zamieszka w terrarium. Jednym z ważnych aspektów jest wybór oświetlenia do terrarium, które nie tylko ułatwi obserwację zwierzęcia, ale także zapewni mu warunki zbliżone do naturalnych. Jakie mamy możliwości?
Rodzaje oświetlenia do terrarium
Żarówki dzienne
Służą do oświetlania terrarium każdego dnia i imitują światło słoneczne. Wyróżniamy różne typy, ze względu na zróżnicowane potrzeby gatunków trzymanych w terrariach. Żarówki dzienne mogą dodatkowo wydzielać ciepło, służąc jako lampa grzewcza. Emitują światło UVA lub UVB.
- Żarówki UVA — promienie UVA wpływają na naturalne zachowania zwierząt — zwiększają ich aktywność, pobudzają apetyt, wpływają na stan skóry i ułatwiają wylinki, a nawet umożliwiają prawidłową percepcję otoczenia. Poprawia także wybarwienie. Żarówki tego typu mogą dodatkowo stanowić źródło ciepła i ogrzewać terrarium. Przykładowy model: Exo Terra Sun Day Glo Neodymium R25/100W (żarówka tego konkretnego typu daje światło, które nie razi — z efektem słońca rozproszonego przez konary drzew).
- Żarówki UVB — nie grzeją zbyt mocno, natomiast ten rodzaj światła jest niezbędny dla niektórych gatunków. Rodzaj promieniowania UVB potrzebny jest gatunkom zamieszkującym w naturze obszary stepowe i półpustynne (np. agama kołnierzasta i brodata, żółw stepowy i grecki, waran stepowy). Stosowanie żarówek UVB umożliwia tym gatunkom konwersję witaminy D3, która wpływa na przyswajanie wapnia i w efekcie zapobiega chorobom układu kostnego. Zapobiega także chorobom metabolicznym, poprawia odporność i jest niezbędne do prawidłowego rozwoju. Przykładowy model: Repti PLANET Repti UVB 15.0 13W Żarówka Kompaktowa UVB Do Terrarium.
WAŻNE! Żarówki UVB przed umieszczeniem w terrarium należy „przepalić”, czyli włączyć poza terrarium na minimum 24 godziny bez wyłączania. W przeciwnym razie może zaszkodzić oczom zwierząt zamieszkujących terrarium (żarówki tego typu na początku świecą dużo mocniej).
Żarówki nocne
Imitują światło księżyca i ułatwiają obserwację nocnych zachowań naszych podopiecznych, a równocześnie stymulują ich naturalne zachowania — warto pamiętać, że wiele gatunków żeruje lub rozmnaża się właśnie nocą. Żarówki nocne można stosować w połączeniu z dziennymi w taki sposób, by odtwarzać w terrarium pełny cykl dobowy. Wydzielają niewiele ciepła, dzięki czemu temperatura w terrarium jest niższa niż w dzień — dokładnie tak, jak w naturalnych warunkach. Przykładowe żarówki nocne to:
Żarówki grzewcze
Ich zadaniem nie jest oświetlenie terrarium, ale podnoszenie jego temperatury poprzez wytwarzanie promieniowania podczerwonego. Ciepło jest niezbędne gatunkom zamieszkującym terraria do normalnej aktywności oraz prawidłowego funkcjonowania — wspomaga trawienie, poprawia krążenie krwi. Lampa musi być zamontowana w taki sposób, by zachować odpowiednią odległość od zwierzęcia (ryzyko poparzenia). Żarówki grzewcze to np.:
Świetlówki
To rozwiązanie jest stosunkowo niedrogie, a dodatkowo emituje promienie UVA i UVB oraz sprawia, że terrarium świetnie się prezentuje i jest równomiernie doświetlone. Nie nadaje się natomiast na źródło ciepła w terrarium. Producenci oferują świetlówki o różnych parametrach, dopasowanych do potrzeb gatunków zamieszkujących różne obszary. Świetlówki należy wymieniać co 6-8 miesięcy, nawet jeśli nadal działają — po takim czasie nie emitują już odpowiedniej ilości promieni niezbędnych mieszkańcom terrarium. Przykładowe świetlówki terrarystyczne to:
Metahalogeny
To nowoczesne rozwiązanie — metahalogeny do terrarium cechują się większą oszczędnością energii niż żarówki, zadowalającą żywotnością (ok. 12-14 miesięcy) oraz pełniejszym spektrum światła UVA i UVB. Służą także jako źródło ciepła. Co ważne, metahalogeny są przeznaczone do długotrwałego, nieprzerwanego oświetlania terrarium — powinny działać min. 8 godzin bez przerwy. Częste wyłączanie skraca ich żywotność.
Przed zakupem oświetlenia należy dowiedzieć się, jakiego rodzaju światła potrzebuje gatunek trzymanego przez nas zwierzęcia. Warto poszukać informacji w internecie, zapytać doświadczonych hodowców, a nawet udać się na targi terrarystyczne, by porozmawiać ze specjalistami, którzy z pewnością chętnie podzielą się swoją wiedzą. Pamiętajmy, by nigdy nie kupować do terrarium oświetlenia, które nie jest do tego przeznaczone! Tanie żarówki z supermarketu nie tylko stworzą nieciekawy efekt w terrarium, ale wręcz mogą zaszkodzić naszemu zwierzakowi.